De AFM vindt dit geen goede gang van zaken. De AFM: “De NHG beheercriteria kunnen zonder nadere onderbouwing niet als vervanging dienen voor de reguliere normen in de Tijdelijke regeling hypothecair krediet (Trhk). Deze blijven altijd van toepassing. Maatwerk is mogelijk, maar moet goed worden onderbouwd.”

De AFM geeft twee voorbeelden van een onjuiste toepassing van de beheercriteria:

• Door te rekenen met de werkelijke rentelasten bij variabele rente of een kortlopende rente in plaats van de toetsrente is er in beginsel geen sprake van bestendigheid. Dat moet dus anders: er moet middels de acceptatieregels bezien worden of de maandlast verantwoord is. Is dat niet het geval, dan moet klantspecifiek en cijfermatig onderbouwd worden waarom de (te) hoge maandlast conform acceptatiecriteria toch verantwoord is.
• Ontslag uit de hoofdelijke aansprakelijkheid van de ex-partner, terwijl de blijvende partner een tijdelijk contract heeft zonder intentieverklaring, is ook niet zonder meer verantwoord. Er moet aangetoond worden dat de situatie voor de blijvende partner wel bestendig is, of de leningconstructie aanpassen. Uiteraard kan de geldverstrekker ook gewoon weigeren om de andere partner uit de hoofdelijke aansprakelijkheid te ontslaan.

NHG neemt het bericht van AFM over
NHG heeft zelf op haar site een uitgebreid bericht gewijd aan de kritische noot van de AFM. NHG benadrukt dat de uitkomst van de beheertoets weergeeft wat de betaalbaarheid van de consument is op het moment van toetsen en stelt niet vast of er sprake is van een bestendige situatie.

Belang voor uw praktijk
Mocht u een echtpaar of ongehuwd stel begeleiden bij relatiebeëindiging, waarbij één van de partners de woning wil behouden, wees dan voorzichtig met het doen van toezeggingen over woningbehoud of ontslag hoofdelijke aansprakelijkheid. Zeker als de lening verhoogd moet worden, omdat de vertrekkende partner uitgekocht moet worden.

Toets altijd eerst op de acceptatienormen of de blijvende partner de lening, inclusief te financieren uitkoopsom, kan dragen. Als dat niet het geval is, zijn de beheercriteria weliswaar een richtpunt voor vaststelling of de maandlasten nu betaalbaar zijn, maar dit is niet voldoende. U moet aantonen dat de betaalbaarheid bestendig is. Door de stijgende rente zal het niet makkelijk zijn: oversluiten levert meestal geen voordeel meer op. Het eventueel afkopen van een KEW, SEW of BEW wel.

Disclaimer

Dit artikel is geschreven naar inzicht van 12 januari 2023. Stichting Erkend Hypotheekadviseur heeft bij het schrijven en redigeren van dit artikel de nodige zorgvuldigheid betracht. Stichting Erkend Hypotheekadviseur is op geen enkele wijze verantwoordelijk voor de schade die ontstaat als gevolg van eventuele onjuistheden in deze tekst.