Afbakening
Er zijn bij de Kiesraad 70 politieke partijen ingeschreven. Niet al deze partijen hebben een verkiezingsprogramma gepubliceerd. Zo ontbreekt bijvoorbeeld een in de peilingen hoog scorende partij: Nieuw Sociaal Contract (van Omtzigt). Er is nog geen verkiezingsprogramma op de deadlinedatum van deze Nieuwsbrief. Wel is er een Basisdocument, waarin diverse partijbeginselen staan. Maar die geven te weinig concrete aanknopingspunten voor dit artikel. Partijen die volgens peilingen geen of een marginale rol spelen, zijn ook niet in het artikel meegenomen.
Tot slot benadrukt SEH dat ze geenszins een stemadvies uitbrengt op basis van de gegeven informatie. Wij beperken ons hier tot het noemen van enkele voor uw praktijk relevante standpunten, terwijl politieke partijen uiteraard graag het integrale programma zouden willen voorleggen. Sommige programma’s zijn honderden pagina’s groot. U kunt via de links zelf de verschillende programma’s inzien.
Hypotheekrenteaftrek
Steeds meer partijen willen stapsgewijze afschaffing van de hypotheekrenteaftrek. Er zijn ook partijen die niet aan de hypotheekrenteaftrek willen morrelen, of die een grens stellen aan de aftrek. Schematisch ziet dat er als volgt uit (klik op de partijnaam voor het hele (concept)-programma). Partijen die niets over hypotheekrenteaftrek hebben genoemd, zijn niet in het schema opgenomen:
VFBO: vereenvoudig de fiscale eigenwoningregeling
Hoewel hypotheekrenteaftrek op zich een fiscaal thema is in veel verkiezingsprogramma’s, wordt de uiterst complexe eigenwoningregeling zelf nergens genoemd. Dat is een gemiste kans: in een Kamerbrief ‘Aanpak fiscale regelingen’ op 7 juli 2023, wordt bevestigd dat een groot deel van de fiscale regelingen slecht scoort op doeltreffendheid, doelmatigheid en uitvoerbaarheid. De eigenwoningregeling is daarin zelfs de slechtst scorende regeling van alle 116 onderzochte regelingen.
Het VFBO heeft dan ook negen politieke partijen aangeschreven, refererend aan hun verkiezingsprogramma. Mede namens SEH doet het VFBO daarin een verzoek aan partijen om de complexiteit van de eigenwoningregeling op de politieke agenda te zetten. Het is aan de politiek om daar invulling aan te geven en eventuele negatieve gevolgen voor huizenbezitters op een andere, minder complexe manier te compenseren.
Andere programmapunten rondom hypotheken
Naast het politiek gevoelige thema ‘hypotheekrenteaftrek’ zijn er diverse andere interessante punten benoemd omtrent hypotheken en aanverwante zaken. Puntsgewijs laten de relevante punten zich als volgt samenvatten:
|
Partij
|
Standpunt hypotheek en aanverwante zaken*
|
|
VVD
|
- Maximering Onroerende Zaak Belasting (OZB)
- Meer ruimte voor de startershypotheek
- Studieschulden minder meewegen in LTI
- Investeringen in verduurzaming (deels) aftrekbaar van ewf-bijtelling
|
|
PvdA-GL
|
- Ook renteloze verduurzamingslening bij onvoldoende spaargeld
- Stimulering erfpachtconstructies, waarbij grond eigendom van gemeenschap blijft
- Rente op studieschulden wordt gemaximeerd en aflossingen mogen naar beneden, waardoor de impact op LTI lager wordt
- Geen doorgang wetsvoorstel afbouw salderingsregeling (fiscale stimulans terugleveren energie uit zonnepanelen blijft dus in stand)
- Vaker zelfbewoningsplicht
|
|
CDA
|
- Sparen voor aankoop eigen woning stimuleren (hogere rente)
- (Meer) wijkgerichte aanpak verduurzaming
|
|
D66
|
- Duurhuurhypotheek krijgt een wettelijke basis
- Meer mogelijkheden voor gepensioneerden. D66 benoemt een ‘omkeerhypotheek’ waarbij ouderen de woning aan de geldgever verkopen en terughuren als voorbeeld.
- Studieschulden tellen in het geheel niet mee bij LTI
- “Alle inkomsten” tellen mee in LTI-berekeningen
|
|
SP
|
- Zelfbewoningsplicht nieuwbouwwoningen
- Verhoging tarief overdrachtsbelasting tweede en volgende woningen
|
|
|
- Introductie fiscaal gefaciliteerd bouwsparen
- Alleen eigenwoningforfait boven de gemiddelde woningwaarde
- LTI tweeverdieners niet verruimd, zodat ze niet te veel concurreren met alleenverdieners/alleenstaanden.
- Voor koopwoningen met energielabel slechter dan C wordt mogelijk gemaakt binnen 2 jaar na koop label C te halen.
- Termijn bewoningsplicht laag tarief of vrijstelling ODB wordt verlengd van 6 mnd naar 36 mnd.
- ODB-vrijstelling ook voor beleggers die onroerend goed transformeren tot woningen.
|
|
Partij voor de Dieren
|
- Hele woningvoorraad (dus ook eigen woningen) energieneutraal in 2030
- OZB afhankelijk van energielabel
- Fiscale regelingen opwekken en opslag energie; laag btw-tarief energierenovatie. Terugleveren energie aan net moet kosteloos (geen btw of inkomstenbelasting)
|
|
BBB
|
- Studieschulden renteloos en worden niet meegewogen in de LTI
- Ondersteuning starters met een regeling, verglijkbaar met Premie-A-woningen
|
|
Volt
|
- Eigenwoningforfait wordt net als hypotheekrenteaftrek afgebouwd naar nihil
- Uitbreiding Fonds Betaalbare Koopwoningen (tbv starters met middeninkomen).
- Experimenten met koopconstructies waarbij grond in bezit is/blijft van bijv. coöperaties.
- Verplichting per 2028 dubbelglas, isolatie, etc voor alle woningen.
- Gebouwgebonden leningen met lage rentes opnemen in ISDE.
|
*Veel genoemde voorstellen zijn letterlijk overgenomen, ook al zijn ze niet concreet. Ze roepen soms vervolgvragen op, waarop het antwoord niet verder in de programma’s te vinden is.
Overige relevante programmapunten
Er zijn nog enkele punten die in de adviespraktijk van een Erkend Financieel Adviseur van belang zijn, als die door zouden gaan. Daarbij gaat het vooral om algemene fiscale plannen of toekomstvoorzieningen. We laten daarbij standpunten achterwege die al in behandeling zijn. Denk daarbij aan het belasten van het werkelijke rendement in box 3. Veel partijen hebben dit opgenomen, maar omdat dit pad al is ingezet, herhalen we dat niet. Bij sommige partijen staan meer standpunten dan andere: dat zegt niets over de inhoud van de rest van het programma. Wij hebben puur punten samengevat, zonder de illusie van volledigheid te willen geven.
|
Partij
|
Overige standpunten relevant voor financieel advies
|
|
VVD
|
- Keuzerecht tijdelijk uitstel AOW
- Invoering optie tijdelijke pauze pensioenpremies
|
|
PvdA-GL
|
- Progressieve vermogensrendementsheffing, extra belasting > € 1 miljoen
- Verplichte pensioenopbouw voor alle werkenden
- Eerdere pensioendatum zware beroepen
- Stijging wettelijk minimumloon (WML), koppeling aan uitkeringen blijft
|
|
CDA
|
- Hogere tarieven erf- en schenkbelasting (ter verlaging inkomstenbelasting)
- Keuzerecht latere AOW
|
|
D66
|
- Progressief box 3-tarief werkelijk rendement en daar bovenop extra vermogensbelasting box 2 en box 3 bij > € 1 miljoen en (nog hoger) > € 2 miljoen.
- Tarieven erf- en schenkbelasting niet afhankelijk van relatie erflater
- Naast ‘bedrag ineens’ op pensioendatum, ook gedeeltelijke afkoop pensioen tijdens opbouwfase (tijdens dure levensfase). Ook pensioenpremievakantie.
- Keuzerecht uitstel AOW
- Meer mogelijkheden achteraf pensioengat in te halen
|
|
SP
|
- Tarief box 3 minstens zo hoog als tarief box 1
- Extra miljonairsbelasting
- AOW-leeftijd terug naar 65 (de hele Wtp wordt teruggedraaid)
- Verankering recht op doorwerken na AOW en recht op zzp-pensioen
|
|
ChristenUnie
|
- Naast box 3-heffing werkelijk rendement 1% extra belasting op vermogens > € 1 miljoen
- Alle toeslagen worden vervangen door een Basiskorting, onafhankelijk van inkomen, wel afhankelijk van gezinssamenstelling
- Hoger WML, gekoppeld aan AOW
|
|
Partij voor de Dieren
|
- Progressieve vermogensbelasting (oplopend tot 5%)
- 40-deelnemingsjarenpensioen zware beroepen
- Keuzerecht eerder ingaande AOW en Ouderdomspensioen
- Verplicht pensioen zzp’ers met verplichte bijdrage opdrachtgevers
|
|
PVV
|
- Afschaffen btw op boodschappen en accijns op brandstoffen en energie
- Wtp wordt teruggedraaid
- AOW-uitkering verhoogd en AOW-leeftijd verlaagd naar 65
- Hogere huurtoeslag
|
|
BBB
|
- Boxen en toeslagen afschaffen.
- Alle inkomsten boven vrijstellingsgrens (€ 30.000) belasten.
- Terugdraaien Wtp
|
|
Volt
|
- Vermogen > € 1 miljoen: progressieve vermogensbelasting
- Vermogenswinstbelasting van 10% overwaarde (ook de eigen woning)
- Hoger WML, maar ontkoppeling met AOW
- Verplicht basispensioen voor alle werkenden (naast AOW)
|
|
Ja21
|
- Belasting vrijgestelde WIN-rekening: met arbeid verdiende vermogen, na afdracht belasting, wordt niet meer belast.
- Ook vrijstelling erf- en schenkbelasting tot € 1 miljoen
|
Voor uw praktijk
De verkiezingsprogramma’s geven slechts weer wat de mogelijke gevolgen zijn voor uw adviespraktijk. U kunt daar nu nog niet zoveel mee. Wel kunt u er trends in ontdekken. Zo valt op dat steeds meer partijen aandringen op afschaffing van de hypotheekrenteaftrek. Maar ook voor een flexibele AOW-leeftijd en een verschuiving van belasting op inkomen naar belasting op vermogen.
U geeft uw klanten geen stemadvies, net zomin als SEH dat doet. Maar u kunt uzelf wel voorbereiden op mogelijke wijzigingen die bepaalde partijen voorstaan. En uw klanten uitleg geven over de gevolgen van de plannen van bepaalde partijen.
Disclaimer
Dit artikel is geschreven naar inzicht van 12 juni 2023. Stichting Erkend Hypotheekadviseur heeft bij het schrijven en redigeren van dit artikel de nodige zorgvuldigheid betracht. Stichting Erkend Hypotheekadviseur is op geen enkele wijze verantwoordelijk voor de schade die ontstaat als gevolg van eventuele onjuistheden in deze tekst.